Deprem Hasarlarından İnşaat Ustaları da Araştırılacak

Deprem kuşağında yer alan Türkiye’de, güvenli yapı stoku hayati öneme sahiptir. Depreme dayanıklı yaşam alanlarının oluşturulması için ilave tedbirler alınıyor. Bu doğrultuda gündeme gelen yeni düzenlemeyle, depremlerde hasar gören mekanlarda görev üstlenen inşaat ustalarının da kusurlu olup olmadıkları mercek altına alınacak. Bina yapımındaki hata, eksiklik ya da ihmallerden kaynaklanan sorumluluklar, sadece mühendis veya müteahhitlerle sınırlı kalmayacak; inşaat ustaları da soruşturmalara ve dava dosyalarına dahil edilecek. Deprem hasarlarında kusurları tespit edilen ustalar cezai yaptırımlarla karşı karşıya kalacak. Bugüne kadar göz ardı edilen bu konu, önümüzdeki günlerde yürürlüğe girmesi beklenen yönetmelikle somut hale gelecek.

Mevzuatta İnşaat Ustalarının Sorumluluklarında Boşluk

Binlerce kişinin yaşamını yitirdiği ve büyük yıkıma neden olan 1999 Marmara Depremi’nin ardından; mal ve can güvenliğini sağlamak, yapıların standartlara uygun biçimde inşa edilmesini temin etmek amacıyla 2001 yılında 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun çıkarıldı. Bu yasa ile yapı denetim sistemi daha da sıkılaştırıldı. Ancak, söz konusu düzenleme özellikle yapı denetim firmalarının mevzuatına, cezai sorumluluklarına ve yetkilerine odaklandı. İnşaat ustalarına yönelik yasal çerçeve ve sorumluluk tanımı noktasında ciddi bir boşluk dikkat çekti. Ustalardan kaynaklanan eksiklikler, uzmanlar tarafından hazırlanan raporlarda genel olarak “işçilik hatası” şeklinde değerlendirildi. Ancak son dönemde meydana gelen 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli depremlerin ardından, bu sorunun çözümü için ilgili kurumlar harekete geçti.

İnşaat Ustaları Kayıt Altına Alınacak

Yetki belgeli usta çalıştırılmasına dair usul ve esasların belirlenmesi amacıyla, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meslek Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından bir düzenleme hazırlanıyor. Son aşamaya geldiği belirtilen ve kısa süre içinde hayata geçirilmesi planlanan yönetmelik ile depremlerde zarar gören binalarda kusuru görülen yapı ustalarının da yargılanması hedefleniyor. Bu kapsamda inşaat ustalarına ilişkin şu adımlar atılacak:

Bakanlık tarafından “ŞantiyeM” adlı yazılım programı aracılığıyla ustalar elektronik ortamda kayıt altına alınacak.
Düzenleme yürürlüğe girdikten sonra, mesleki yeterlilik belgesi veya ustalık yetki belgesine sahip olmayan bireylerin şantiyelerde çalışmalarına izin verilmeyecek.
Proje müteahhidi ya da şantiye şefi, yalnızca yetki belgesine sahip ustaları istihdam edebilecek.
İnşaat sektöründe istihdam edilecek ustaların, e-Devlet üzerinden erişilebilen “ŞantiyeM” sistemine kayıt yaptırmaları ve bu kaydın her 5 yılda bir güncellenmesi zorunlu hale getirilecek.
Şantiye şefleri, yapım işlerini ruhsat eki etüt ve projelere uygun şekilde yürütmenin yanı sıra, inşaat ve tesisat uygulamalarında teknik standartlara uygun malzeme, makine ve ekipman kullanımını sağlamakla sorumlu olacak.
İnşaatların yapım sürecinde, çevrenin korunması ile iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin mevzuata titizlikle uyulacak.