Afet Sonrası Bina Hasar Tespitinde Yeni Dönem Başladı

Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından hazırlanan ve Resmi Gazete'de yayımlanan yeni yönetmelik, afet sonrası bina hasar tespitine ilişkin kuralları yeniden düzenliyor. “Afetler Sonrası Bina Hasar Tespiti Yapılmasına İlişkin Genel Kurallar Hakkında Yönetmelik”, değerlendirme süreçlerinde mesleki yeterlilik, dijital arşivleme ve teknolojik takip gibi unsurları ön plana çıkarıyor.

Hasar Tespit Süreci Profesyoneller Yönetecek

Yeni düzenlemeye göre, hasar tespit çalışmalarını yalnızca inşaat mühendisleri, mimarlar ve inşaat teknikerlerinden oluşan ekipler yürütebilecek. Bu meslek grupları dışında kalan kişiler tarafından düzenlenen hasar raporları resmi olarak geçersiz sayılacak.

Ayrıca görevli ekiplerin her yıl en az bir defa eğitim alması zorunlu hale getirildi. Bu eğitimler, ulusal düzeyde belirlenen ana çözüm ortakları tarafından organize edilecek

Bina Hasar Derecelendirmesi 10 Kategoride Yapılacak

Yönetmelikte, binaların hasar durumlarını belirlemek için 10 ayrı sınıflandırma getirildi:

-Hasarsız

-Az Hasarlı

-Orta Hasarlı

-Ağır Hasarlı

-Acil Yıktırılacak

-Yıkık

-Değerlendirme Dışı

-Girilemeyen

-Tespit Edilemedi

-Kapsam Dışı

Bu sınıflandırmalar, yalnızca son afete bağlı olarak oluşan hasarlar göz önünde bulundurularak yapılacak. Yapısal eskime, zemin oturması ya da imalat hataları gibi afet dışı unsurlar, değerlendirme dışında tutulacak.

Üç Aşamalı Hasar Tespit Modeli

Yeni yönetmelikte hasar tespit sürecini 3 aşamaya ayırıyor:

-Afet Etkisi Belirleme

-İlk Hasar Tespit Çalışmaları

-İtiraz Hasar Tespit Süreci

İtiraz süreci öncesinde, başvuruların kabulüne ilişkin ek değerlendirmeler yapılacak. Süreçler, hem ulusal hem de yerel düzeyde oluşturulan hasar tespit gruplarının koordinasyonuyla yürütülecek.

Artçı depremler gibi gelişmeler hasar durumunu etkileyebileceği için, bu tür durumlarda yeniden değerlendirme yapılıp yapılmayacağı AFAD’ın görüşü doğrultusunda belirlenecek.

Tüm Binalar Dijital Olarak Arşivlenecek

Tespiti yapılan tüm binalar fotoğraflanacak ve veriler, bilişim altyapısında arşivlenecek. Özellikle acil yıkım, ağır hasar ve orta hasar sınıfına giren binalar için özel raporlar düzenlenecek. Bu belgeler, gerektiğinde yetkili mercilere sunulabilecek şekilde dijital ortamda saklanacak.

Tapu Kayıtlarında Hasar Bilgisi Yer Alacak

Hasarlı binalara dair bilgiler, yerel düzey afet hasar tespit grubu tarafından tapu müdürlüklerine bildirilecek. Bu sayede, orta ve ağır hasarlı yapıların tapu kayıtlarına gerekli şerhler düşülecek.

Binanın güçlendirme süreci tamamlanıp yapı kullanma izin belgesi alındığında, tapudaki hasar kaydı ilgili birimin talebiyle kaldırılacak. Yıkımı ve enkaz kaldırma işlemi tamamlanan yapılar için de benzer bir kayıt silme süreci işleyecek.

Hava Araçlarına Entegre Edilen Kameralar Kullanılacak

Yeni yönetmelikle hasar tespit süreçlerinde hava araçlarına entegre edilen optik veya kızılötesi kameralarla elde edilen görüntüler kullanılabilecek. Bu teknoloji özellikle çatı, baca ve duvar gibi alanlarda yapılan gözlemlerde yüksek doğruluk sağlayacak.